22-02-2023 – Verslavingsdeskundige Tony van Rooij is van mening dat het openen van loot boxes hetzelfde is als online gokken. Spelers van het populaire videospel FIFA betalen een bedrag voor toegang tot deze digitale ‘schatkisten’. Deze loot boxes bevatten een onbekende inhoud, zoals speciale upgrades of zelfs topspelers als Leo Messi die hun kansen in het spel kunnen verbeteren. Je betaald dus niet alleen voor het spel, maar je kunt extra geld inzetten om te streven naar een voordeel in het spel.
Onvoorspelbare inhoud in loot boxes
In de laatste aflevering van Radar, een tv-programma gewijd aan actuele onderwerpen in de samenleving, werden de kijkers geïnformeerd over loot boxes in het populaire videospel FIFA Ultimate Team. Deze virtuele schatkisten bieden spelers beloningen zoals unieke spelers of speciale voorwerpen. Velen beschouwen ze echter als gokken vanwege hun onvoorspelbare inhoud. Sommige jonge voetbalgamers geven naar verluidt duizenden euro’s uit in een poging deze zeldzame prijzen vrij te spelen. De aflevering van Radar heeft het debat over dit controversiële onderwerp waarover al jaren wordt gesproken, verder aangewakkerd.
EA Games heeft verklaard dat de aankoop van loot boxes een optionele keuze is voor spelers – maar spelontwikkelaars zoals Rami Ismail vermoeden dat deze verklaring misschien niet helemaal juist is. Door aankopen te stimuleren en concurrentievoordeel te bieden, zijn producenten bedreven geraakt in het beïnvloeden van het gedrag van spelers tot ver buiten wat als “optioneel” wordt beschouwd.
TV uitzending bekijken
Bekijk hieronder de aflevering over loot boxes van het TV programma Radar:
Wetgeving in Europa
Het Europees Parlement heeft opdracht gegeven om onderzoek te doen naar loot boxes. Dit volgt op initiatieven van talrijke consumentenorganisaties, en van de Nederlandse parlementsleden Henri Bontebal (CDA) en Van Nispen (SP), die hun bezorgdheid hebben geuit over de blootstelling van jongeren aan deze praktijken op spelplatforms. Hoewel niet iedereen staat te springen om dit soort regelgeving, minister Weerwind weigerde ze eerder als 18+ te bestempelen. Het is mogelijk dat er misschien binnenkort wetgeving komt met betrekking tot loot boxes in heel Europa.
Kansspelautoriteit (KSA) gaf eerder een last onder dwangsom
In 2019 heeft de Kansspelautoriteit (KSA) EA games een last onder dwangsom van 10 miljoen euro toegezonden. Dit was wegens overtreding van artikel 1 van de Nederlandse Wet op de Kansspelen. De Raad van State oordeelde echter in hoger beroep dat de loot boxes in FIFA geen deel uitmaken van kansspelen. Uiteindelijk is bepaald dat dergelijke functionaliteiten die al in het spel FIFA zelf aanwezig waren – niet kunnen worden gezien als afzonderlijk gokelement. Verslavingsdeskundige Tony van Rooij herhaalt zijn standpunt hierover: “het openen van loot boxes is gewoon gokken”.
Psychologische tactieken
Hoewel EA Games beweert dat de aankoop van loot boxes een optionele keuze is voor spelers, noemt Ismail dit discutabel. Hij verwijst naar de sterk ontwikkelde psychologische tactieken van de spelindustrie die kunnen worden gebruikt om het koopgedrag van spelers op subtiele wijze te sturen en wijst op de bevindingen van Radar over opmerkelijke inkomsten uit in-game aankopen. Een kleine 2 tot 5 procent van de FIFA spelers zijn goed voor meer dan de helft van hun inkomstenstroom.